ARTIRILMIŞ GERÇEKLİKTE ANİMASYON KULLANIMININ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Giriş

Yazıyla başlayan iletişimin teknolojinin gelişmesiyle dünyayı algılayış biçimi değişmiştir (Baranseli, 2018, Sayfa: 298). Eğitimi uygulama aşamalarında çeşitli yöntemler ve materyaller kullanılmıştır. Bunlardan biride günümüz teknolojisinden yararlanılarak oluşturulan artırılmış gerçeklik teknolojisidir. Öğrencilerin öğrenmeye ilk başladıkları süreç içerisinde öğrenimi tamamlayabilmek için duyu organlarına hitap edecek şekilde eğitim materyalleri kullanılmaktadır. Öğrenmeyi tamamlayabilmek için öğretmenler tarafından öğretilmek istenen konuyu farklı duyu organlarına hitap edecek şekilde etkinlikler düzenlemektedir. Bu etkinliklerde öğrencileri öğrenmeye açık hale getirebilmek için dikkat çektirip algılarını açmayı planlamaktadır. Teknolojin geliştiği bu çağda öğrencileri şaşırtmak dikkatlerini çekmek eski dönemlerdekiler gibi kolay olmamaktadır. Bazen ise gözle görülmesi okulun durumuna göre mümkün olmayan bazı materyaller vardır. Örneğin organları anlatan bir öğretmenin sadece görseller ile anlamayı yetersiz bırakmaktadır. Teknolojisiz eğitimde organlar için manken kullanılmaktadır. Bazen maddi sebeplerden bulunduramayan okullarda vardır. Her ne kadar organları anlatmaya yarasada işleyiş mekanizmasını sözlü olarak anlatılması gerekmektedir. Anlamayı tamamlayabilmek için günümüz teknolojisinden yararlanılması gerekmektedir. Bunun bir yolu ise artırılmış gerçeklik ile mümkündür. Artırılmış gerçeklik gerçek dünya üzerine eklenmiş veya birleştirilmiş sanal nesnelerle kullanıcının gerçek dünyayı görmesini sağlar. Bu nedenle AR, gerçeği tamamen değiştirmek yerine gerçeği tamamlamaktadır (Aktaran: Sezer, 2020 Sayfa:1293).

Artırılmış Gerçeklik Teknolojisi

“İnsanın açık havada yürürken beynine giden birçok elektrik sinyali vardır. Bunlar dış dünyanın insana hissettirdikleridir. Sanal ortamda amaç, işte bu dış dünyanın insana hissettirdikleri bilgisayar programları, sanal gerçeklik ile ilgili aygıtlar kullanılarak insan beynine aynı görüntüyü vererek, gerçek bir ortamdaymış gibi olma hissini vermesidir” (Aktaran: Gezer, 2020 sayfa: 1293). Artırılmış gerçeklik teknolojisi, sanal gerçekliğin yaygınlaşması ve insanlığı bir adım öteye taşımasıyla hayatımızın her alanında yerini almaya başlamıştır. (Göçmen, 2018, Sayfa: 175) Gerçek dünyayı taklit veya farklı bir dünya olarak sanal ortam sunulmaktadır. Artırılmış gerçekliğin, zaman zaman sanal gerçeklikle karıştırıldığı görülmektedir. Benzer yönleri olmasına rağmen aslında bu iki kavram birbirinden farklıdır. “Sanal Gerçeklik, enformasyonun uzaysal mekâna dönüşümüdür. Gerçek ortamdan tamamen bağımsız, sentetik bir ortam sunmaktadır. Artırılmış Gerçeklikte ise gerçek ortama bağımlı olarak sanal veriler sunulmaktadır” (Gökçearslan, 2016, Sayfa: 701).

Artırılmış gerçekliğin eğitimde kullanılması

Artırılmış gerçeklik teknolojisinin birçok alana katkısı vardır. Kullanım alanlarından biride eğitimdir. Artırılmış gerçeklik teknolojisi içerisinde metin, grafik, video, ses, animasyon gibi uygulama içerikleri bulunmaktadır. Bu içerikler öğrenme sürecine üst düzey pozitif katkıda bulunmaktadır (Aktaran: Gökçearslan, 2016, Sayfa: 702). Artırılmış gerçeklik uygulamasıyla aktarılmak istenilen konuyu daha fazla duyu organına etki etmesiyle anlama ve kavramayı kolay ve eğlenceli hale getirmektedir. Sınıf ortamında görünmesi imkânsız olan konularda örneğin tarih konularında artırılmış gerçeklik kullanılarak öğrencinin olayları somut olarak kavramasını ve unutmasını zorlaştırmaktadır.

Amaç

Teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan artırılmış gerçekliğin birçok kullanım amacı bulunmaktadır. Artırılmış gerçeklik teknolojisinin eğitim amaçlı kullanımında sağladığı yararlılıklar ve varsa zararları belirlenmek hedeflenmiştir.

Sınırlılıklar

Yüz yüze gerçekleştirilen mülakatlarda artırılmış gerçekliğin eğitime katkısı veya zararlarını belirlemek için sadece AR uygulaması kullanan öğretmenler baz alınarak araştırılmıştır.

Bu çalışmada sadece Şanlıurfa ilinde bulunan öğretmenlerle sınırlandırılmıştır.

Çalışma AR Bilim Kartları markasını kullanan öğretmenler üzerinde yapılacaktır.

Araştırmanın Önemi

Bu araştırmada artırılmış gerçeklik uygulamasının önemi belirlendikten sonra 21 yy. döneminde geleneksel eğitim sistemine katkı sağladığından dolayı eğitime entegrasyonuna desteklemek ve farkındalık oluşturmak amacıyla önemlidir.

Yöntem

Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi ile katılımcıların kendilerini daha iyi ifade etmeleri ve araştırma konusunu zenginleştirmesi sebebiyle mülakat tekniği kullanılacaktır.

Bulgular

Bu bölümde eğitimde artırılmış gerçeklik kullanımını önemi ve varsa zararları hakkında düşünceleri somutlaştırmak amacıyla 8 artırılmış gerçeklik kullanan farklı branşlardaki öğretmenlerin katılımıyla uygulanan mülakat sonucunda alınan cevapların analizine yer verilmiştir. Katılımcıların yorumları üzerinden artırılmış gerçekliğin önemi veya zararları belirtilecektir. Uygulanmış olan bu mülakatta katılımcı öğretmenleri branşı şu şekildedir. Bilgisayar Mühendisi (öğretmeni), Endüstriyel tasarım mühendisi (öğretmeni), Fen Bilimleri öğretmeni, Bilişim öğretmeni (2), Okul öncesi öğretmeni, Teknoloji tasarım öğretmeni, mekatronik mühendisi (öğretmeni) branşlarından oluşmaktadır.

Maddeler

Soru 1- Artırılmış gerçeklik uygulaması kullandınız mı? Kullandıysanız hangi alanda kullandınız?

Mülakatımızın bu sorusunda araştırma amacımızı kapsaması amacıyla eklenmiştir. Sağlıklı sonuçların oluşması amacıyla artırılmış gerçeklik kullanan öğretmenler üzerinde bu araştırma yapılmıştır.

Soru 2- Anlatmak istediğiniz konuda artırılmış gerçeklik kullandığınızda öğrencilerin derse dikkatinde değişiklik oldu mu?

Bu sorumuzda katılımcıların % 79,2’si eğitimde kullanılan artırılmış gerçeklik uygulamasının derse pozitif katılım sağladığını ve soyut olan konuları somutlaştırmada kolaylık sağladığını vurgulamıştır. Katılımcıların 20,8’i ise daha önce artırılmış gerçeklik ile karşılaşmayan öğrencilerin ilk etapta bir uyum sorunu yaşadığından ders anlatımında zorluk yaşadığını belirtmiştir. Ancak uyum sağlandıktan sonra konu anlatımında kavramada olumlu yönde değişiklikler gözlemlemiştir.

Soru 3- Artırılmış gerçeklik kullandığınızda çocukların ilk tepkisi neler? Örnek verir misiniz?

Soru 4 Anlatmak istediğiniz konuyu artırılmış gerçeklikle kullandığınızda algılama hızında ve oranında fark gördünüz mü?

Çalışmamızın bu maddesinde katılımcıların biri sınıfın düzeyine göre algılamaların değiştiğini belirtirken diğer katılımcılar konuyu kavrama, konuya dâhil olma ve öğrendiklerini farklı bir konuya aktarma konusunda olumlu dönütleri olduğunu belirtmiştir. Ayrıca katılımcılardan biri artırılmış gerçeklik kullanarak anlattığı derste ekstra başka bir materyal kullanma gereği duymadığını belirtmiştir.

Soru 5- Artırılmış gerçekliği hangi konuların anlatımında kullanıyorsunuz?

Bu madde de katılımcılar artırılmış gerçekliği kendi branşlarında anlatılması gereken konularda kullanmışlardır. Ayrıca katılımcıların materyal eksikliği yaşadığı durumlarda artırılmış gerçeklik ürünlerine yöneldiğini bunu sebebinin ise maliyeti yok denecek kadar az ve ulaşılması kolay olduğundan dolayı belirtmiştir.

Tartışma-Sonuç

21 yüzyılın gözde teknolojilerinde olan artırılmış gerçeklik uygulaması askeri, bilim, hizmet gibi birçok alanda hizmete sunulmuştur. Bu alanlardan biride eğitim alanıdır. Artırılmış gerçeklik uygulamasının yararları ve önemini fark edilmesini sağlamak amacıyla yapılmış olan bu araştırmada katılımcıların cevapları üzerinden artırılmış gerçekliğin eğitimde kullanımı büyük yarar sağladığı görülmüştür. Yapılan araştırma içerisinde tek olumsuz yorumun çocukların artırılmış gerçeklikle ilk karşılaşmalarının oluşturduğu şaşkınlık ve heyecan ile derse adapte olmalarında olumsuzluğa yol açmıştır. Ancak bu sorun öğrencinin zamanla duruma alışmasıyla ortadan kalmıştır. Öğrencilerin algılama yaş seviyelerine göre soyut kavramı somutlaştırabilme zamanla veya yaşantı yoluyla yerine oturmaktadır. Örneğin: Uzay gezegenler konusunu ele alacak olursak öğrenciler yakından uzağa kavramı ile algılama hiyerarşisi vardır. Bu sebeple uzakta olduğu ve gözle görülmesi belirli ve nadir bulunan araçlarla gözlenebilmesi zor olan gezegenlerin ilkokul seviyesindeki çocuklar için algılamada zorluklar çıkarmaktadır. Ancak gezegen konusunu katılımcılardan birinin artırılmış gerçeklik kullanarak anlattığını belirterek öğrenciler içi gezegenler konusunu somut bir ortama dönüştürebildiğini belirtmiştir.

Araştırma Soruları

1-) Artırılmış Gerçeklik uygulamaları eğitime katkı sağlıyor mu?

2-) Artırılmış Gerçeklik uygulaması öğrencilerin tepkileri nelerdir?

3-) Öğretmenlerin artırılmış gerçekliğe talebi var mı?

Kaynakça

Coşkun, C. (2017). Bir Sergileme Yöntemi Olarak Artırılmış Gerçeklik . Sanat ve Tasarım Dergisi , (20) , 61–75 . DOI: 10.18603/sanatvetasarim.370723

Armağan GÖKÇEARSLAN.(2016).Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları ve Grafik Tasarım Alanına Yansımaları.Journal of Turkish Studies

Öztürk Göçmen, P. (2018). Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları ile Yeni Medya Reklam Tasarımı . Sanat ve Tasarım Dergisi , (22) , 175–191 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/41779/504076

Gezer, Ü. (2020). Artırılmış gerçeklik teknolojisinin grafik tasarımdaki kullanım alanlarının reklam grafiği üzerinden incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(53), 1292–1301.

Baranseli, E. S. (2018). EKRANDAN GÜNLÜK HAYATIMIZA SIZAN YENİ GERÇEKLİK: ARTTIRILMIŞ GERÇEKLİK . Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi , (66) , 297–309 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/36996/423870